Blerina Shalari – Një Zë i Fortë për Gjithëpërfshirjen në Shqipëri

Për personat me aftësi ndryshe në Shqipëri, pjesëmarrja në jetën kulturore vazhdon të jetë sfiduese. Megjithatë, artiste si Blerina Shalari po ndihmojnë ta ndryshojnë këtë realitet, duke treguar se si gjithëpërfshirja luan rol në mënyrën se si kultura krijohet, shpërndahet dhe përjetohet.

Blerina mori pjesë në ANNEX Labs, një projekt i Shoqatës së Kombeve të Bashkuara në Shqipëri i mbështetur në kuadër të programit të granteve EU4Culture, i zbatuar nga UNOPS në partneritet me Ministrinë e Turizmit, Kulturës dhe Sportit.

Nisma prezantoi mjete dhe praktika të aksesueshme për audiencat me dëmtime të shikimit, duke inkurajuar njëkohësisht profesionistët e kulturës t’i qasen trashëgimisë dhe arteve me gjithëpërfshirjen në mendje. Aktivitetet përfshinin përshkrime audio për teatër dhe film, laboratorë dizajni të aksesueshëm dhe punëtori mbi tregimin gjithëpërfshirës.

Blerina solli perspektiva të reja mbi aksesueshmërinë dhe fuqizimin, duke nxitur biseda më të gjera brenda shoqërisë civile. Nisma ofroi gjithashtu një shembull praktik se si mund të duken mjediset e aksesueshme. Sipas saj: “Projekti hapi një dialog me shoqërinë dhe tregoi se si iniciativa të tilla mund të zgjerohen dhe shumëfishohen.” Më shumë se një eksperiment, iniciativa u shndërrua në një model për të imagjinuar hapësira ku aftësia ndryshe nuk shihet si dytësore, por si pjesë thelbësore e diskursit publik.

Muzika ka qenë gjithmonë një kapitull përcaktues i udhëtimit të Blerinës. Një fushë kërkuese për këdo, e cila paraqet sfida edhe më të mëdha për personat me shikim të dëmtuar, veçanërisht kur kërkojnë mbështetje, financim ose alternativa. Megjithatë, Blerina i përballon këto pengesa me vendosmëri. “Secili duhet të ketë mundësinë të ndjekë talentin e vet pa u parë aftësia ndryshe si një limitim. Suksesi është i mundur për këdo. Mjafton të mendosh për Andrea Bocellin,” thotë ajo. Ajo shpreson të njihet si një person me karakter të mirë. Për të, format e tjera të famës janë jetëshkurtër dhe të parëndësishme. Megjithatë, ajo e çmon njohjen: “E dua vlerësimin e merituar dhe do të përpiqem për të.”

Kur flet për fuqizimin, fjalët e saj ndikojnë thellë. “Pa modesti të rreme, unë ndjehem e fuqizuar,” pohon ajo. Pasioni dhe profesioni i japin pavarësi, madje edhe shpirtërore, dhe kjo liri ushqen dëshirën për të zënë hapësirë në sferën publike, për të folur hapur dhe për të ulur stigmën rreth aftësive ndryshe. Përmes muzikës, shkrimit kritik dhe poezisë, Blerina synon të gjykohet për meritën e saj artistike, jo për gjendjen e saj.

Blerina beson se personat me aftësi ndryshe duhet jo vetëm të kërkojnë hapësirë në jetën publike, por edhe të rrisin në mënyrë aktive ndërgjegjësimin për nevojat, identitetin dhe aspiratat e tyre. Për ndryshim të vërtetë kulturor, argumenton ajo, institucionet duhet të marrin drejtimin. Grante të dedikuara, politika të synuara dhe heqja e pengesave simbolike, logjistike dhe fizike janë thelbësore për të kultivuar talentet e artistëve me aftësi ndryshe. Projekte si ANNEX Labs tregojnë se si përfshirja dhe aksesueshmëria, qasje që janë qendrore në punën e UNOPS-it, mund të lehtësojnë pjesëmarrje të barabartë dhe të nxisin angazhim krijues.

Historia e Blerina Shalarit është një histori guximi, vendosmërie dhe vullneti për ta kthyer përvojën personale në përparim kolektiv. Përmes punës dhe zërit të saj, ajo po ndihmon të ndërtohet një e ardhme ku aftësia ndryshe kuptohet si një nga mënyrat e shumta me të cilat njerëzit jetojnë dhe kontribuojnë, duke pasuruar jetën kulturore dhe shoqërore të Shqipërisë. Udhëtimi i saj është një dëshmi e rëndësisë së zhvillimit të komuniteteve ku çdo individ mund të jetojë më së miri, të krijojë lirshëm dhe të ushtrojë të drejtat e tij pa pengesa.